2014-03-14 10:52

პირველად 1990 წლის შემდეგ აშშ–მა ბაზარზე გადაისროლა ნავთობის სტრატეგიული მარაგის უმნიშვნელო ნაწილი, რითაც, ექსპერტების აზრით, სიტუაცია დატესტა. ტესტის შედეგებმა ყოველგვარ მოლოდინს გადააჭარბა, რუსეთში კი ნამდვილი შოკი გამოიწვია.

სულ საერთაშორისო ბაზარზე გასაყიდად მოხვდა 5 მილიონი ბარელი ნავთობი, რაც აშშ–ის სტრატეგიული მარაგის მხოლოდ 1%–ს შეადგენს. თუმცა, ეფექტმა ყველაზე დიდი ოპტიმისტების მოლოდინსაც გადააჭარბა – ნიუ–იორკში სანავთობო ფიუჩერსების ფასი (Futures contract ანუ ყიდვა–გაყიდვის სტანდარტული, საბირჟო კონტრაქტი, როცა მყიდველი და გამყიდველი მხოლოდ ფასზე და მიწოდებაზე თანხმდებიან) 2%–თ დაეცა – 98 აშშ დოლარამდე.

მართალია, აშშ–ის ენერგეტიკის სამინისტრო აცხადებს, რომ ეს ღონისძიება რამდენიმე თვით ადრე იყო დაგეგმილი და არ უკავშირდება უკრაინის კრიზისს, მაგრამ ამის არავის სჯერა. როგორც თავად რუსი ექსპერტებიც კი აღიარებენ, რუსეთის ეკონომიკისთვის ეს მომაკვდინებელი დარტყმაა. რა თქმა უნდა, ეკონომიკა მყისიერად არ აღმოჩნდება ნოკაუტში, მაგრამ არცთუ გრძელვადიან პერსპექტივაში ეს აუცილებლად მოხდება.

საქმე სწორედ ნავთობის ფასი გახლავთ, რადგან ნავთობის ვაჭრობით მიღებული შემოსავლები რუსეთის მთლიანი ბიუჯეტის თითქმის ნახევარია. 2014 წლის რუსეთის ბიუჯეტში ნავთობის ფასი, რყევების გათვალისწინებით, 102 აშშ დოლარია მითითებული. რასაკვირველია, ამ ფასზე ქვემოთ ბარელი ნავთობის ფასის დაცემა ნიშნავს, რომ 2014 წლის ბიუჯეტი რუსეთში ვერ შესრულდება.

ამასთან, ისიც გასათვალისწინებელია, რომ რუსეთის ეკონომიკის მდგომარეობის გამო, ქვეყნიდან კაპიტალი გაედინება, ხოლო დასავლეთის ბანკებმა, შესაძლოა, ნებისმიერ დროს მოსთხოვონ რუს მოვალეებს 650 მილიარდი დოლარის კრედიტის დაბრუნება, მაშინ, როცა რუსეთის ოქროს სავალუტო რეზერვი 140 მილიარდი ევრო, ანუ დაახლოებით 500 მილიარდ დოლარამდეა. სიტუაცია რომ ჩიხისკენ მიდის, უკვე პუტინის უახლოესი გარემოცვის ეკონომისტებიც ვერ მალავენ...