
„აფხაზეთის ხმა“ გთავაზობთ „საბას“ პრემიის ლაურეატის, მწერალ ზვიად კვარაცხელიას ნოველის ნაწყვეტს. ნოველა „ფესვები და შვილები“ შესულია კრებულში „ყიფლიბანდი“.
„ერთმანეთს შეაბერდნენ მარგალიტა და ათუნია.
სიბერე წელიწადის ცივი დროა. შეშას შემოზიდავ, ცეცხლს ააგუზგუზებ, ბუხარს მიეფიცხები და მაინც გცივა; ლოგინს დაათბუნებ, სანთელს შემოდგამ საწოლის თავზე ვეება შანდლით და მაინც არ მთავრდება უშუქო ღამეები.
სიცივე არ იცოდნენ ათუნიამ და მარგალიტამ, შუქიც აღარ მოკლებიათ არასდროს.
როცა წლებმა თავისი მოიტანა, სიბერე ჩამოდგა და გარეთაც აცივდა, ტკივილი იგრძნო ათუნიამ. მწარე იყო ტკივილი, უფრო მკაცრი და ულმობელი, ვიდრე ცირკის დათვი, ოდესღაც რომ დაეჭიდა სოფელში ყველას თვალწინ და კინაღამ ქვეშ მოიყოლა.
იმ დღეს ხიფათის წყურვილმა გადაარჩინა. იცის ხოლმე განგებამ – ხიფათში გასულებს აღარ ერჩის, შიშიანებს დაერევა და გაჟუჟავს, სანამდის ხელი მიუწვდება. ათუნიასაც სულ იქითკენ მიუწევდა გული, სიცოცხლისკენ, და როცა სიმშვიდე იგრძნო, მაშინ ჩაწყდა და გაილია ჭრაქის ფითილივით.
სუნთქვა უწყდებოდა, ხმა გაუქრა, თვალები გადაებინდა, მარცხენა მხარი და მტევანი გაუშეშდა და იწვა, ითმენდა. სასთუმალთან ეჯდა მარგალიტა, სოფლისა და ქვეყნის ამბებს უყვებოდა, ყველაფერს ეტყოდა მოუკლებლად – ამ მთისას თუ იმ მთისას, ზედაც გულიანად დაატირებდა.
გვიან, როდის-როდის მიუწვებოდა გვერდით, ავადმყოფის სანახავად მოსულები რომ გაიკრიფებოდნენ. თბილსა და მფეთქავ მარჯვენა მტევანს აუწევდა, ხელს ჩაჰკიდებდა, ჩაიკრავდა გულში.
იმ საღამოს შიშმა აიტანა მარგალიტა. მთელი დღე სასთუმალს არ მოშორებია, სტუმრებს იღებდა, შინაურებსაც ეფუსფუსებოდა, მაგრამ შუაღამემ რომ მოაწია, მძიმედ წამოდგა და საწოლისკენ არც გაუხედავს. სიცივეს ვეღარ შეაჩერებდი – ქვეშაგებში შეპარულიყო, სხეულში შემძვრალიყო, სისხლს შერეოდა.
ინატრა: თუ სიკვდილი იყო, მასაც შესჩენოდა ეს სიკვდილი, ისიც თან წაეყვანა. იმის ყურება კი აღარ შეეძლო, როგორ გაცივდებოდა თბილი და მღელვარე მარჯვენა, მთელი ცხოვრება რომ შუქსა და სითბოს უზიდავდა...“
„ფესვები და შვილები“
ნოველების კრებულიდან „ყიფლიბანდი“.